(Thừa phát
lại)-Làm thư ký Thừa phát lại đã hơn 2 năm rưỡi, tôi chứng kiến nhiều
người ban đầu đến với chế định Thừa phát lại với tâm trạng rất hào hứng nhưng
sau một thời gian thì cảm thấy chán nản và đi tìm 1 công việc khác. Chính bản
thân người viết cũng đã từng nhiều lần rơi vào cảm giác như vậy, có đi và đã
trở lại với chế định này nhưng tôi vẫn chưa biết chắc mình sẽ gắn bó với chế
định non trẻ này đến bao giờ. Từng làm qua 3 văn phòng Thừa phát lại, tôi nhẩm
tính con số những người thư ký đã từ bỏ chế định này mà thấy giật mình, bởi
nhìn lại, số lượng những người vào làm ở văn phòng Thừa phát lại cùng lúc với
tôi hoặc trước tôi mà bây giờ trụ lại còn rất là ít. Vậy điều gì khiến Thư ký
Thừa phát lại liên tục bỏ việc? Phải chăng Thừa phát lại không còn là miền đất hứa
như những gì mà ban đầu người ta vẫn tưởng hay đấy không còn là 1 bức tranh đẹp
về 1 nghề đầy triển vọng trong tương lai mà các chủ đầu tư vào Văn phòng Thừa
phát lại đã phác thảo?
Các thư ký
"đời đầu" của 1 văn phòng Thừa phát lại tại TP.HCM
1. Vấn đề
tiền lương, chế độ đãi ngộ là nguyên nhân hàng đầu khiến văn phòng Thừa phát
lại khó giữ chân thư ký.
Mặc dù cung
cấp dịch vụ pháp lý mang tính chất công, phục vụ cho nhân dân và không mang
tính sinh lời nhưng suy cho cùng Thừa phát lại vẫn là 1 tổ chức tự chủ về tài
chính. Nhà nước không rót tiền vào cho các văn phòng khi mà văn phòng kinh
doanh lỗ lã. Vậy nên, nếu như thu nhập văn phòng không đủ bù chi thì chắc chắn
lương bổng và cuộc sống của nhân viên, anh em thư ký sẽ bị ảnh hưởng. Đang ở
trong giai đoạn thí điểm, ngoài trừ các văn phòng tại TP. HCM là huề vốn hoặc
có lãi còn đa phần các văn phòng ở các 12 tỉnh, thành thí điểm khác đang hoạt
động cầm chừng, bị lỗ hoặc mừng lắm là huề vốn. Do đó, lý do kinh tế hay nói
đúng hơn là tiền lương, chế độ đãi ngộ chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến
việc các Thư ký từ bỏ chế định Thừa phát lại đến với 1 công việc khác với mức
lương cao hơn hoặc chí ít là công việc ổn định hơn.
Theo thông
tin mà tôi tự tìm hiểu thì đa phần các thư ký đã rời bỏ Thừa phát lại giờ đang
có những công việc ổn định, chế độ đãi ngộ tốt hơn hiện tại.
2. Thư ký đi
tống đạt mãi dẫn đến tâm lý chán nản, muốn 1 công việc văn phòng, chuyên môn
thực sự:
Thư ký mới
vào làm ở văn phòng Thừa phát lại thì công việc đầu tiên được giao là nghiên
cứu kỹ về quy trình tống đạt bởi sau đó không sớm thì muộn, thư ký đó phải đi
tống đạt. Đừng nghĩ là tại sao mình lại bị đối xử chẳng khác gì một đứa đi đưa
thư trong khi điểm học tập ở trường của mình là khá tốt hoặc chuyên môn của
mình là khá vững vàng vì trước khi ứng tuyển vào văn phòng đã có kinh nghiệm
làm việc ở vài văn phòng, cơ quan luật?
Dù bạn có
giỏi đến đâu, đã đến văn phòng Thừa phát lại xin làm Thư ký thì công việc đầu
tiên là phải đi tống đạt. Xin lặp lại 1 lần nữa, công việc đầu tiên của 1 Thư
ký Thừa phát lại là đi tống đạt. Bởi vì, 3 mảng công việc khác có độ khó về
chuyên môn, cần 1 quãng thời gian để trau dồi, học hỏi thêm thì mới thành thạo
được. Đi tống đạt cũng là quãng thời gian thư ký rèn về giao tiếp và tính cẩn
thận bởi chỉ cần tống đạt trễ hạn, hoặc vì lý do gì đấy mà sai thủ tục thì nguy
cơ hủy án rất cao.
Mới vào nghề
thì đi tống đạt cũng được nhưng qua 1 thời gian công tác khá dài rồi mà vẫn còn
đi tống đạt thì sẽ khác, thư ký sẽ suy nghĩ là tại sao mình lại được giao đi
tống đạt lâu vậy? Sao chưa được rút về văn phòng? Chạy mãi ngoài đường thế này
thì chẳng học hỏi thêm được điều gì về chuyên môn?
Vâng, những
tâm tư ấy là đúng, là có thực và ngay cả chủ đầu tư, Thừa phát lại-Trưởng văn
phòng cũng hoàn toàn hiểu được tâm tư ấy của Thư ký. Nhưng ở văn phòng, 3 mảng
công việc còn lại thì không nhiều bằng tống đạt và không đòi hỏi nhiều thư ký.
Nếu bạn không chịu trau dồi chuyên môn Thừa phát lại hoặc bạn có trau dồi nhưng
kiến thức và khả năng của bạn không bằng thư ký đang ngồi ở văn phòng thì làm
sao các Thừa phát lại có thể rút bạn về thay thế các thư ký đó được trong khi
nhu cầu bổ sung thêm thư ký văn phòng là không có. Rút cục, bạn vẫn là 1 thằng
thư ký tống đạt, cứ cắm mặt ngoài đường, đi miết và không có nhiều thời gian để
được thực hành các kiến thức pháp lý chuyên sâu hơn. Đây là 1 vòng xoáy mà bất
kỳ 1 thư ký Thừa phát lại nào cũng muốn thoát ra. Ngoại trừ 1 số trường hợp đặc
biệt thì đa phần các thư ký tống đạt trẻ chỉ có chu kỳ khoảng 1 năm đến 1 năm
rưỡi, sau đó, hoặc là họ được rút về làm văn phòng hoặc họ đã rời bỏ chế định
Thừa phát lại
Đây là lý do
thứ hai khiến các thư ký dứt áo ra đi.
Thư ký Thừa
phát lại trước giờ đi tống đạt
(Hình mang
tính chất minh họa)
3. Đang thí
điểm, sau này có thành thực hay không? Nghề này có triển vọng hay không?
Đây không
chỉ là tâm tư của các Thư ký và là tâm tư của 1 số Thừa phát lại khi nó đã được
phản ánh trên báo chí.
Nhìn lại
quãng đường thí điểm gần 5 năm kể từ khi Văn phòng Thừa phát lại Q.1, văn phòng
Thừa phát lại đầu tiên của cả nước chính thức khai trương, đi vào hoạt động
(21.05.2010), chỉ có TP. HCM, Thừa phát lại đã tìm được chỗ đứng cho mình. Tại
các địa phương khác, do thời gian thí điểm muộn lại không có truyền thống mạnh
về Thừa phát lại như Tp. HCM trong quá khứ. Vậy nên, kết quả thí điểm là chưa
cao, sự e ngại về việc Thừa phát lại thí điểm có thành thực hay không là tâm lý
có thực của các chủ đầu tư, Thừa phát lại cũng như đội ngũ thư ký ở các địa
phương này.
Sự mơ hồ về
tương lai của 1 chế định non trẻ là lý do chính thứ ba khiến các thư ký ra đi
tìm cho mình 1 công việc khác ổn định hơn, hứa hẹn về tương lai hơn.
Nhìn chung, Thừa phát lại vẫn còn gian nan
lắm, và những người công tác trong nghề lo lắng cho nghề nghiệp trong tương lai
là có thực. Nói như Thừa phát lại Nguyễn Thị Vân Quỳnh-Trưởng VP Thừa
phát lại Thanh Hóa: “Chỉ có những người yêu nghề, tâm huyết với nghề mới làm
được TPL. Đồng lương của họ quá ít trong khi áp lực công việc lại nhiều. Có
nhiều vụ việc phải đi tận miền núi, vào các bản làng xa xôi cách thành phố cả
trăm km để lập 1 vi bằng, chi phí đi lại rất tốn kém nhưng doanh thu chưa tương
xứng”.
Ngoài 3 lý do trên thì còn 1 số lý do khác
như thư ký ngay từ đầu xin vào làm việc ở văn phòng đã coi đây là 1 công việc
tạm thời, cung cách quản lý chưa tốt của ban lãnh đạo văn phòng, sự đố kỵ giữa
các nhân viên hay lý do cá nhân.
Những chia
sẻ trên đây là quan điểm cá nhân của riêng tác giả và có thể mang đến sự tiêu
cực cho công cuộc thí điểm chế định Thừa phát lại. Khi các độc giả ghé thăm bài
viết, tác giả mong nhận được từ độc giả những cái nhìn cầu thị, những lời chia
sẻ chân thành, ý kiến khen chê để các Thư ký và Thừa phát lại có những nhận
định và bước đi đúng đắn hơn góp phần vào sự thành công của một chế định rất
hữu dụng với người dân.
